GACP ve GMP Perspektifiyle Tıbbi ve Aromatik Bitki Üretiminde Mühendislik Çözümleri


Tıbbi ve aromatik bitkilerin üretimi, global ilaç ve kozmetik endüstrisinin en kritik hammaddelerinden birini oluşturur. Bu bitkilerin yetiştirilmesi ve toplanması sürecinde kalite, izlenebilirlik ve hijyen standartlarının sağlanması, sadece üretimin başarısını değil, aynı zamanda yasal uygunluğu ve uluslararası kabulü de doğrudan etkiler. GACP (Good Agricultural and Collection Practices – İyi Tarım ve Toplama Uygulamaları), bu süreç için bir çerçeve sunarken, daha ileri aşamalarda ürünün GMP (Good Manufacturing Practices – İyi Üretim Uygulamaları) standartlarına uygun işlenmesi gereklidir.

GACP’ye uygun üretim alanlarının tasarlanma ve projelendirme sürecindeki ihtiyaç olunan hassasiyet ve GMP’ye parelel olması gereken kalite ve kontrole uygun projelendirme konusunda uzmanlık büyük önem arz etmekte olup, Ser Mühendislik olarak bu bakış akışı ile projelendirme sürecini hassasiyetle yürütmekteyiz. GMP perspektifinden bitkisel hammadde işleme tesislerinin kurulmasında uzmanız. Bugün sizlerle, bu iki standardın nasıl birleştiğini ve mühendislik hassasiyetinin neden kritik olduğunu ele alacağız.


GACP Belgesi Nedir ve Neden Önemlidir?

GACP, tıbbi ve aromatik bitkilerin yetiştirilmesi, hasadı ve işlenmesi sırasında uygulanması gereken iyi tarım ve toplama uygulamalarını tanımlar. Bu standart, ürünlerin başlangıçtan itibaren kalite ve güvenilirlik esas alınarak üretilmesini sağlar. Özellikle ilaç ve kozmetik hammaddesi olarak kullanılan bitkilerde GACP sertifikasyonu, uluslararası pazarda kabul görebilmek için bir gerekliliktir.

GACP’nin Temel Gereklilikleri:

  1. Hijyen ve Kontaminasyon Kontrolü:
    Üretim sürecinde kimyasal, mikrobiyolojik veya fiziksel bulaşmayı önlemek için sıkı önlemler alınmalıdır.
  2. İzlenebilirlik:
    Bitkinin üretiminden hasadına ve işlenmesine kadar tüm süreçler kayıt altına alınmalı ve takip edilebilir olmalıdır.
  3. Doğru Çevresel Koşullar:
    Sıcaklık, nem, ışıklandırma ve havalandırma gibi çevresel parametreler optimize edilmelidir.
  4. Personel Eğitimi:
    Tüm çalışanlar, GACP standartlarına uygun süreçler hakkında eğitim almalıdır.

GACP ve GMP’nin Birleşimi: Baştan Sona Kalite Yönetimi

Bir tıbbi bitkinin yolculuğu, GACP’ye uygun bir yetiştirme süreciyle başlar ancak yalnızca bununla sınırlı kalmaz. Eğer bu bitkiler ilaç hammaddesi olarak işlenecekse, süreç GMP standartlarına uygun bir işleme tesisiyle devam etmelidir. Bu nedenle, GACP standartlarında tasarlanmış bir sera ya da üretim alanı, GMP bakış açısıyla projelendirilmelidir.

GACP Perspektifinden GMP’ye Geçişte Kritik Noktalar:

  • GACP’nin çevresel kontrol gereklilikleri, GMP’deki temiz oda standartlarıyla paralellik gösterir.
  • Sera ve depolama alanları, GMP’deki hijyen ve kontaminasyon yönetimi prensiplerine uygun şekilde projelendirilmelidir.
  • Ürün izlenebilirliği, hem GACP hem de GMP’nin temel taşıdır ve her iki aşamada da kesintisiz olarak uygulanmalıdır.

Sera ve Üretim Alanı Tasarımında Hassas Mühendislik

GACP standartlarına uygun bir sera ya da üretim alanı tasarımı, sıradan tarımsal uygulamalardan çok daha ileri düzeyde mühendislik çözümleri gerektirir. SER Mühendislik olarak bu süreçte sağladığımız başlıca hizmetler şunlardır:

  1. İklimlendirme Sistemleri (HVAC):
    • Bitkilerin gelişimi için sıcaklık ve nemin hassas kontrolü.
    • Hava sirkülasyonunun optimizasyonu ve kontaminasyon riskini en aza indiren filtreleme sistemleri.
  2. Işıklandırma ve Fotosentez Kontrolü:
    • Doğal ve yapay ışık kaynaklarının bir arada kullanımı.
    • Fotosentezi destekleyen, enerji verimliliği yüksek LED aydınlatma sistemleri.
  3. İzlenebilirlik ve Otomasyon:
    • Üretim sürecindeki tüm parametrelerin dijital olarak izlenmesi ve kaydedilmesi.
    • Sulama, gübreleme ve sıcaklık kontrolünün otomasyon sistemleriyle yönetilmesi.
  4. Hijyen ve Güvenlik:
    • Üretim alanlarının mikrobiyolojik kontaminasyondan korunması için tasarım ve uygulama.
    • Giriş-çıkış kontrolleri ve personel hijyen protokollerinin uygulanması.

SER Mühendislik’in GACP ve GMP’deki Rolü

SER Mühendislik olarak, 30 yıla yakın bir süredir Türkiye ve Yurtdışında ilaç üretim tesislerinden gıda işleme tesislerine kadar sayısız projeyi başarıyla tamamladık. Bu projelerden edindiğimiz hassas mühendislik ve proje kalite yönetimi tecrübemizi, şimdi tıbbi ve aromatik bitki üretimi gibi yeni alanlara taşıyoruz.

  • Süreç Yönetimi: GACP standartlarına uygun yetiştirme alanlarından başlayarak, GMP gerekliliklerine uygun işleme tesislerine kadar tüm süreçleri projelendiriyoruz.
  • Teknik Uzmanlık: İlaç sektöründeki temiz oda ve proses tasarımı konusundaki uzmanlığımızı, GACP alanına entegre ediyoruz.
  • Sonuç Odaklılık: Sertifikasyon süreçlerinin sorunsuz bir şekilde tamamlanması ve uluslararası standartlara uygun tesislerin hayata geçirilmesini sağlıyoruz.

GACP ve GMP’nin Getirdiği Güvence

GACP belgesi almak, yalnızca bir tarımsal gereklilik değil, aynı zamanda global pazarlara açılmak isteyen her üretici için bir zorunluluktur. Ancak bu belgeyi almak, sadece sera kurmaktan ibaret değildir; süreç, GMP bakış açısıyla tasarlanmış hassas mühendislik çözümlerini gerektirir. SER Mühendislik olarak, GACP standartlarına uygun bir üretim alanını, GMP’nin gerekliliklerini karşılayacak şekilde entegre projelerle hayata geçirme vizyonuna sahibiz.

Abdullah KAYMAZ – Makine Mühendisi